بررسی رابطه بین اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی كودكان مدارس ابتدایی با اشتغال مادران


كاملا عادیست كه كودكان جنب وجوش داشته باشند و از بازی كردن لذت می برند . گاهی مادران به درمانگاه یا روان شناس مراجعه كرده و اظهار می كنند كه فرزندشان بخصوص پسرشان بسیار بی قرار ، زیاد فعال ، حواس پرت ، بی ثبات و تكانشی است . معلمان معمولا چنین دانش آموزانی را خوب می شناسند .

افرادی كه به نحوی با بیماران روانی ، عقب ماندگان ذهنی ، معتادین به مواد مخدر ، الكل  سروكار دارند به این امر اعتقاد دارند . مشكلات روانی مختص به یك قشر یاگروه خاصی نبوده و تمام طبقات جامعه را شامل می شود . كارگر ، كارمند ، معلم ، دانشجو ، دانش آموز و غیره . . . . . را
نمی شناسد و به عبارت دیگر امكان ابتلا به ناراحتی های روانی برای همه افراد وجود دارد و در این میان دانش آموزان از ارزش بالاتری برخوردار می باشند زیراكه امیدهای آینده این جامعه می باشند و یكی از بیماری های روانی كه آنها را تهدید می كند اختلال كمبود توجه / بیش فعالی می باشد كه یكی از متداولترین اختلال های دوران كودكی می باشد كه میزان مراجعه به مراكز درمانی به علت آن بیش از سایر اختلال های دیگر می باشد . ‍‍‍[1]

درمورد این اختلال هنوز دانش كافی بدست نیامده است و پرسش های زیادی در مورد این اختلال وجود دارد كه پاسخی برای آنها یافت نشده است . برای همین پژوهش های زیادی در این مورد انجام گرفته است تا علل آن مشخص شود . مثلا همین تحقیق كه در مورد بررسی رابطه این اختلال با اشتغال مادران در خارج از خانه می باشد كه احتمالا بین آنها نیز رابطه معناداری وجود دارد كه در بین مدارس ابتدایی به عمل آمده است .

واما اشتغال مادران در خارج از خانه به خانواده كه یكی از اركان آن فرزندان می باشند تأثیر به سزایی دارد . اشتغال زنان كه بیش از هرچیز به سبب نیاز اقتصادی پدید آمده است، پس از بروز جنگ های دراز مدت در مغرب زمین و كمبود نیروی انسانی ، دامنة وسیعی پیدا كرد و با به كارگرفتن زنان در واحدهای تولیدی ، زمینه اجتماعی اشتغال آنان در عرصه های گوناگون ، فراهم آمد . [2]

از مطالعات به عمل آمده ، برمی آید كه اشتغال زنان به ویژه زنان دارای همسر و فرزند به وظایف و مناسبات درون خانواده تأثیر قابل ملاحظه ای می گذارد و این تأثیر به نوبه خود در روابط و كاركردهای زندگی اجتماعی ( بیرون از كانون خانوادگی ) آنان منعكس می گردد . هر چند اشتغال زنان به مرور زمان ، تا حدود زیادی ، در جامعه پذیرفته شده است ، ولی قول فرهنگی لازم جهت برقراری هماهنگی میان این اشتغال و تقسیم وظایف و مسؤولیت ها در موزة خانواده ، كاملا تعفق نیافته است

بیان مسئله

نتیجه ی پژوهش های انجام شده در مركزهای پژوهشی و دانشگاهی در سراسر جهان ، شناخت و آگاهی بسیار جدیدی از ویژگی ها و سبب شناسی اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی به دست داده اند . این آگاهی از واپسین سال های دهه ی 80 میلادی  [1]. و به ویژه یك دهه بعد ، یعنی زمانی كه بار كلی در سال 1997 مقاله ای در مورد این اختلال نوشت ، نمود پیدا كرد ، بر این اساس ، دانشمندان آنچه را كه درباره ی سبب شناسی این اختلال می دانستند بازنگری كردند و به نظر می رسد الگوی جدیدی در این زمینه در حال شكل گیری و گسترش است . در این الگوی جدید ، تأكید بر تكانشگری ناشی از نارسایی بازداری است كه به شكل ( نارسایی در كنترل حركتی ) ظاهر می شود .[2]

در این پژوهش سعی شده كه رابطه كمبود توجه یا بیش فعالی كودكان مدارس ابتدایی با اشتغال مادران در خارج از خانه مورد بررسی قرار بگیرد تا معلوم شود كه آیا بین اشتغال مادران در خارج از خانه با این اختلال رابطه ای وجود دارد یا خیر .

افرادی كه دارای بیش فعالی می باشند در زندگی روزمره دچار مشكلاتی می باشند كه در بعضی موارد می تواند كار آنها را مختل كند .

بار دیگر اهمیت توجه به اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی را به پژوهشگران ، دانشجویان و مسئولان بهداشت و درمان جامعه یادآور می شویم . پرسش های زیادی در مورد این اختلال وجود دارد كه هنوز پاسخ مناسبی برای آنها یافت نشده است . در جامعه ایران ، این پرسش ها كه به شیوع ، ویژگی ها و ارزیابی این اختلال و نیز چگونگی تعامل كودكان مبتلا با والدین ، معلمان و دوستان و انواع كمبودها مربوطند ، همچنان بدون پاسخ مانده اند و با توجه به شیوع زیاد این اختلال ، ضروری است تا این اختلال و دانش آموزان دارای این اختلال را از یاد نبریم

اهمیت و ضرورت تحقیق

اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی یكی از متداولترین اختلال های دوران كودكی است كه میزان مراجعه افراد به مراكز درمانی به علت آن ، بیش از سایر اختلال های دیگر می باشد . امروزه ، این اختلال به دلیل های گوناگونی مورد توجه دانشمندان و پژوهشگران قرار گرفته است . نخست آنكه این اختلال كه اولین یا دومین اختلال فراوان در دوران كودكی و نوجوانی است برای بسیاری از دانش آموزان مشكل های قابل توجهی ایجاد می كند . و برعملكرد شناختی ، اجتماعی ، هیجانی ، خانوادگی آنان و سپس در بزرگسالی ، بر عملكرد شغلی و زناشویی آنها تأثیر می گذارد . ( تذكر 1 ) [3]

تذكر دوم ، سبب شناسی و درمان این اختلال هنوز به طوركامل مشخص نشده است .

تذكر سوم ، به نظر می رسد شناخت بهتر اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی ، به شناخت بهتر بسیاری دیگر از اختلال های كمبود هم چون اختلال سلوك ، اختلال نافرمانی ستیزشی و ناتوانی یادگیری كمك می كند .

فهرست مطالب:
فصل اول
مقدمه ۲
بیان مسئله ۴
اهمیت و ضرورت تحقیق ۵
اهداف تحقیق ۶
فرضیه ۷
تعاریف مفهومی و عملیاتی ۸

فصل دوم
تعاریف بیش فعالی ۱۰
نظریه ها و دیدگاهها ۱۲
الگوی کارکردهای هماهنگ ساز ۱۳
علت بیماری ۱۴
میزان شیوع ۲۰
علایم و نشانه ها ۲۲
ارزیابی و تشخیص ۲۶
درمان ۲۹
تعریف کارو شغل و شاغل۳۵
وضعیت اشتغال زنان در ایران ۳۷
انگیزه و عوامل در اشتغال زنان ۳۹
سازمان بین المللی کار و اشتغال زنان ۴۱
آثار و نتایج اشتغال زنان ۴۲
تحقیقات انجام شده ۴۴
تحقیقات انجام شده در داخل کشور ۴۸
تحقیقات انجام شده در خارج ازکشور ۵۰

فصل سوم
روش تحقیق ۶۲
جامعه و نمونه آماری ۶۲
روش نمونه گیری ۶۲
ابزار جمع آوری اطلاعات ۶۲
روش آماری ۶۳

فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها ۶۴

فصل پنجم
بحث و نتیجه گیری ۷۸
پیشنهادات ۸۰
محدودیت های تحقیق ۸۱
ضمایم ۸۳
مقیاس درجه بندی کانرز ۸۴
مقیاس درجه بندی مانز برای والدین ۸۵
مقیاس درجه بندی کانرز برای معلمان ۸۷

 
فهرست جدول ها و نمودارها
جدول داروهایی که در درمان بیش فعالی به کار می آیند ۳۲
جدول تاریخچه ی تحول اصطلاح شناسی اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی ۴۷
جدول نمرات کودکان مادران غیر شاغل ۶۶
جدول نمرات کودکان مادران شاغل ۶۸
نمودار نمره کل افراد در تست کانرز ۷۳
نمودار نمره مقیاس والدین در تست کانرز ۷۳
نمودار نمره مقیاس معلمان در تست کانرز ۷۴
نمودار نمره کل دو گروه در مقیاس کانرز ۷۴
جدول مقایسه نمرات