رشد و نمو و پراکنش بذر جو دره (Hordeum spontaneum koch) و خردل وحشی (Brassica kaber ( DC.)) تحت تاثیر سطوح نیتروژن در گندم
به منظور ارزیابی تاثیرات سطوح نیتروژن بر رشد و نمو جو دره (Hordeum spontaneum Koch)و خردل وحشی(Brassica kaber (DC.))رشد یافته در گندم، یک آزمایش مزرعهای درسال زراعی90-1389 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب انجام شد. آزمایش با استفاده از طرح بلوک های کامل تصادفی و بصورت فاکتوریل با آرایش 2× 4 تیمارها و سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل نیتروژن به میزان (0، 60 ،120 و240 کیلوگرم در هکتار) و دو نوع علف هرز (جو دره و خردل وحشی) بود. کود نیتروژن در سه مرحله رشد محصول ( کاشت، پنجه زنی و ساقه رفتن) و در هر مرحله بصورت یک سوم به کرتهای آزمایشی اضافه شد .بذرهای جو دره وخردل وحشی با الگوی مربع و فاصله 60×60 سانتی متربین آنها کاشته شدند . با افزایش نیتروژن از 0تا240کیلوگرم در هکتار ارتفاع، تعداد پنجه و وزن خشک در جو دره وطول نهایی خورجین ، طول کل شاخه ها و وزن خشک در خردل وحشی به طور معنی داری افزایش یافت (0.05p<). با افزایش سطح نیتروژن، تعداد و وزن بذر در هر دو علف هرز به طور معنی داری، به ترتیب 116٪و 152٪افزایش یافت. با افزایش نیتروژن، زمان رسیدگی و زمان پراکنش بذر در جو دره به تعویق افتاد. با افزایش نیتروژن، محتوای نیتروژن درکاه وکلش و بذرجو دره به طور معنی داری، به ترتیب 91 ٪ و 39 ٪ افزایش یافت. علاوه بر این، در خردل وحشی همچنان که مصرف نیتروژن افزایش یافت، نیتروژن بذر به طور معنی داری تا 31٪ افزایش نشان داد. با افزایش سطح نیتروژن، مقدار جذب کل نیتروژن در بوته جو دره و خردل وحشی، به ترتیب 227٪ و 183٪ افزایش یافت. با افزایش سطح نیتروژن، جوانه زنی بذر در جو دره و خردل وحشی، به ترتیب 3 ٪ و 187٪ افزایش نشان داد. درکل این تغییرات به ایجاد تصمیم گیریهای مناسب در مدیریت علف های هرز کشاورزی در سامانه های زراعی کمک خواهد کرد.
فهرست مطالب
فصل اول:مقدمه
1-1-نگرشی بر علفهای هرز...................................................... 2
1-2-نقش نیتروژن در رشد و نمو گیاه............................... 3
1-3-پراکنش بذر............................................................ 3
1-4-خردل وحشی................................ 4
1-5- جو دره ........................................ 6
1-6-گندم ............................ 8
1-7-هدف از اجرای پژوهش....................... 8
فصل دوم :مروری بر پژوهش های انجام شده
2-1-اثر نیتروژن بر رشد و نمو علف های هرز........................... 11
2-2-اثر نیتروژن بر پراکنش بذر علفهای هرز........................ 13
2-3-تاثیر حضور گیاه زراعی بر رشد و نمو و پراکنش بذر علفهای هرز....................... 14
2-4-برهمکنش نیتروژن و گیاه زراعی.................. 16
فصل سوم:مواد و روش ها
3-1- مشخصات محل اجرای آزمایش................................... 19
3-2- بارندگی و دما.............................. 19
3-3-عملیات زراعی.............................................. 21
3-4- طرح آزمایشی.................................. 24
3-5-اندازه گیری های طی فصل رشد.....................................25
فصل چهارم : نتایج و بحث
4-1- تاثیر سطوح نیتروژن بر خصوصیات مرفولوژیک................. 31
4-1-1- ارتفاع جو دره.............................................. 31
4-1-2- ارتفاع خردل وحشی ....................................... 31
4-1-3- ارتفاع گندم...................................... 32
4-1-4-تعداد پنجه در جو دره......................... 35
4-1-5- تعداد شاخه های فرعی در خردل وحشی ................... 36
4-1-6- طول کل شاخه های فرعی در خردل وحشی............... 36
4-1-7- طول نهایی خورجین در خردل وحشی.................................. 38
4-2- تاثیر سطوح نیتروژن بر برخی اجزاء عملکرد..................... 39
4-2-1-تعداد بذر در بوته جو دره...................................... 39
4-2-2-تعداد بذر در بوته خردل وحشی...................... 40
4-2-3- تعداد بذر در بوته گندم................................ 41
4-2-4-وزن بذر در بوته جو دره ................................. 44
4-2-5-وزن بذر در بوته خردل وحشی .................... 44
4-2-6-وزن بذر در بوته گندم ........ 46
4-3- تاثیر سطوح نیتروژن بر خصوصیات فیزیولوژیک...................... 49
4-3-1-شاخص سطح برگ.......................................... 49
4-3-2- تشعشع فعال فتوسنتزی.......... 50
4-3-3- وزن خشک تک بوته جو دره................................. 52
4-3-4- وزن خشک تک بوته خردل وحشی ....................... 53
4-3-5- وزن خشک تک بوته گندم..................... 54
4-4- تاثیر سطوح نیتروژن بر خصوصیات فنولوژیک............. 58
4-4-1-تاریخ گلدهی خردل وحشی................ 58
4-4-2-رشد نیام در خردل وحشی ............. 58
4-4-3- زمان رسیدگی جو دره............................... 59
4-4-4-زمان رسیدگی خردل وحشی ........................ 60
4-4-5- زمان رسیدگی گندم............................ 61
4-4-6 زمان پراکنش بذر در جو دره.................. 64
4-4-7- زمان پراکنش بذر در خردل وحشی ..................... 66
4-5-تاثیر سطوح نیتروژن بر محتوای نیتروژن بافت ها.................... 66
4-5-1- درصد نیتروژن کاه و کلش جو دره.......................... 66
4-5-2- درصد نیتروژن کاه و کلش خردل وحشی.................. 67
4-5-3-درصد نیتروژن کاه و کلش گندم....................... 67
4-5-4- درصد نیتروژن بذر جو دره............................. 70
4-5-5-درصد نیتروژن بذر خردل وحشی.............. 70
4-5-6- درصد نیتروژن بذر گندم................... 71
4-5-7-جذب نیتروژن کل در تک بوته (کاه وکلش + بذر) گندم، جو دره و خردل
وحشی ....................................... 73
4-6-تاثیر نیتروژن بر خصوصیات بذر علف هرز در نسل بعد...................... 76
4-6-1- درصد جوانه زنی بذر جو دره .............................. 76
4-6- 2- درصد جوانه زنی بذر خردل وحشی ...................... 77
نتیجه گیری.......................................................... 80
نیازهای پژوهشی........................................... 82
فهرست منابع................................ 83
فهرست جدول ها
جدول3-1- دمای بیشینه،کمینه و میانگین ماهیانه در دوره رشد گیاه......... 19
جدول 4- 1- مقایسه غلظت نیتروژن در کاه و کلش گندم، جو دره و خردل وحشی
تحت تاثیر سطوح مختلف نیتروژن............. 69
جدول 4- 2- مقایسه غلظت نیتروژن بذر گندم، جو دره و خردل وحشی تحت تاثیر
سطوح مختلف نیتروژن................ 73
شکل 1-1- بوته خردل وحشی Sinapis arvensis L.))(الف)- ریشه (ب) –میوه
(ج) - بذر (د)......................... 5
شکل 1-2- بوته جو دره ((Hordeum spontaneum Koch.................................... 7
شکل 1-3- بذر جو دره........................... 7
شکل3-1- نقشه یک کرت آزمایشی و محل کاشت بذر علفهای هرز................... 21
شکل شماره 3-2- نقشه کامل طرح آزمایشی ........ 22
شکل 3-3-نمایی کلی از طرح آزمایشی در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی
و منابع طبیعی داراب........................... 26
شکل3-4-مراحل اندازه گیری درصد جوانه زنی بذرهای علف هرز در نسل بعد.............. 27
شکل 3-5- نحوه اندازه گیری تشعشع فعال فتوسنتزی (PAR)وشاخص سطح
برگ (LAI) با استفاده از دستگاه Canopy analyzerمدلCI-110, CIDTM... 28
شکل 3-6- مراحل اندازه گیری درصد نیتروژن بافت های گیاهی به روش کلدال.......... 29
شکل4-1- تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر ارتفاع نهایی جو دره......................................... 31
شکل4-2- تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر ارتفاع نهایی خردل وحشی............................. 32
شکل4-3- تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر ارتفاع نهایی گندم............................................ 33
شکل4-4- تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر ارتفاع نهایی گندم در شرایط رشد با جو
دره و خردل وحشی ............................... 33
شکل4-5- تاثیر نوع علف هرز (جو دره/ خردل وحشی) بر ارتفاع نهایی گندم................. 34
شکل4-6- مقایسه روند تغییرات ارتفاع نهایی گندم، جو دره و خردل وحشی در سطوح
مختلف نیتروژن. ........................... 34
شکل4-7-برازش معادله روند تغییرات ارتفاع نهایی در گندم، جو دره و خردل
وحشی در سطوح مختلف نیتروژن.............................. 35
شکل4-8- تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر تعداد پنجه جو دره........................................... 35
شکل4-9- برازش معادله تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر تعداد پنجه جو دره................ 36
شکل4-10- تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر تعداد شاخه فرعی خردل وحشی.............. 36
شکل4-11- تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر طول کل شاخه فرعی خردل وحشی........ 37
شکل4-12-برازش معادله تاثیر سطوح نیتروژن بر طول کل شاخه های فرعی خردل
وحشی..............37
شکل4-13- تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر طول نهایی خورجین خردل وحشی......... 38
شکل4-14- برازش معادله تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر طول نهایی خورجین
خردل وحشی .............. 38
شکل4-15-تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر تعداد بذر در بوته جو دره.............................. 39
شکل4-16- برازش معادله تعداد بذر در بوته جو دره در سطوح مختلف نیتروژن........... 40
شکل4-17- تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر تعداد بذر در بوته خردل وحشی................ 41
شکل4-18- برازش معادله تعداد بذر در بوته خردل وحشی در سطوح مختلف
نیتروژن............................. 41
شکل4-19- تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر تعداد بذر در بوته گندم................................ 42
شکل4-20- برازش معادله تعداد بذر در بوته گندم در سطوح مختلف نیتروژن.............. 42
شکل4-21- تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر تعداد بذر در بوته گندم در شرایط رشد با
جو دره و خردل ............. 43
شکل4-22- تاثیر نوع علف هرز (جو دره/خردل وحشی) بر تعداد بذر در بوته گندم..... 43
شکل4-23- تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر وزن بذر در بوته جو دره............................... 44
شکل4-24- تاثیر سطوح نیتروژن بر وزن بذر در بوته خردل وحشی.................................. 45
شکل4-25- مقایسه روند تغییرات وزن بذر در بوته جو دره و خردل وحشی تحت تاثیر
سطوح مختلف .......................... 46
شکل4-26- برازش معادله روند تغییرات وزن بذر در بوته جو دره و خردل وحشی در
سطوح مختلف نیتروژن................. 46
شکل4- 27- تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر وزن بذر در بوته گندم............ 47
شکل4- 28- تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر وزن بذر در بوته گندم در شرایط رشد با
جو دره و خردل وحشی.................... 48
شکل4-29- تاثیر نوع علف هرز (جو دره/ خردل وحشی) بر وزن بذر در بوته گندم...... 48
شکل4-30- تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر شاخص سطح برگ جامعه گیاهی گندم.
داده ها مربوط به اثرات کلی هر دو علف هرز هستند............ 49
شکل4-31- شاخص سطح برگ در جامعه گیاهی گندم- جو دره در سطوح مختلف
نیتروژن....................................... 50
شکل4-32- شاخص سطح برگ در جامعه گیاهی - خردل وحشی در سطوح مختلف نیتروژن............................ 50
شکل4-33- تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر تشعشع فعال فتوسنتزی دریافت شده جامعه گیاهی گندم.داده ها مربوط به اثرات کلی هر دو علف هرز هستند............. 51
شکل4-34- تشعشع فعال فتوسنتزی دریافت شده در جامعه گیاهی گندم- جو درهدر
سطوح مختلف نیتروژن................................... 52
شکل4-35- تشعشع فعال فتوسنتزی دریافت شده در جامعه گیاهی گندم- خردل وحشی
در سطوح مختلف ........... 52
شکل 4-36- تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر وزن خشک تک بوته جو دره..................... 53
شکل4-37- تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر وزن خشک تک بوته خردل وحشی.......... 54
شکل4-38- تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر وزن خشک تک بوته گندم.......................... 55
شکل4-39- تاثیر نوع علف هرز ( جو دره- خردل وحشی) بر وزن خشک تک بوته
گندم .................................... 55
شکل4-40- تاثیر سطوح مختلف نیتروژن و نوع علف هرز بر وزن خشک تک بوته
گندم................................... 56
شکل4-41-برازش معادله تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر وزن خشک تک بوته گندم
درحضور جو دره و خردل وحشی........................... 56
شکل4-42- مقایسه روند تغییرات وزن خشک تک بوته گندم، جو دره و خردل وحشی
در سطوح مختلف نیتروژن................. 57
شکل4-43-برازش معادله روند تغییرات وزن خشک تک بوته گندم، جو دره و خردل
وحشی درسطوح مختلف نیتروژن......................................... 57
شکل4-44- تاثیر سطوح نیتروژن بر تاریخ گلدهی خردل وحشی....................................... 58
شکل4-45- تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر سرعت رشد نیام خردل وحشی................. 59
شکل4-46- تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر زمان رسیدگی جو دره.................................. 60
شکل4-47- تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر زمان رسیدگی خردل وحشی..................... 61
شکل4-48- تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر زمان رسیدگی گندم.................... 62
شکل4-49- تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر زمان رسیدگی گندم در شرایط رشد با
جو دره و خردل وحشی.................... 62
شکل4-50- مقایسه روند تغییرات زمان رسیدگی در گندم، جو دره و خردل وحشی
در سطوح مختلف نیتروژن. ............. 63
شکل4-51- برازش معادله مقایسه روند تغییرات زمان رسیدگی در گندم، جو دره و
خردل وحشی در سطوح مختلف نیتروژن.......... 64
شکل4-52- تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر پراکنش بذر جو دره............ 65
شکل4-53- برازش معادله تاثیرسطوح مختلف نیتروژن بر پراکنش بذر جو دره............. 65
شکل4-54- تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر غلظت نیتروژن کاه و کلش جو دره........... 66
شکل4-55- تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر غلظتنیتروژنکاه و کلش خردل
وحشی............................... 67
شکل4-56- تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر غلظت نیتروژن کاه و کلش گندم..... 68
شکل4-57- مقایسه روند تغییرات غلظت نیتروژن کاه و کلشگندم، جو دره و خردل
وحشی در سطوح مختلف نیتروژن............. 68
شکل4-58- برازش معادله مقایسه روند تغییرات غلظت نیتروژن کاه و کلشگندم،
جو دره و خردل وحشی در سطوح مختلف نیتروژن....... 69
شکل4-59 تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر غلظت نیتروژن بذر جو دره...... 70
شکل4-60- تاثیرسطوح مختلف نیتروژن بر غلظت نیتروژن بذر خردل وحشی...... 71
شکل4-61- تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر غلظت نیتروژن بذر گندم.......... 72
شکل4-62- مقایسه روند تغییرات غلظت نیتروژن بذر گندم، جو دره و خردل وحشی
در سطوح مختلف نیتروژن................... 72
شکل4-63- برازش معادله مقایسه روند تغییرات درصد نیتروژن بذر گندم، جو دره و
خردلوحشی در سطوح مختلف نیتروژن...73
شکل4-64-مقایسه تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر جذب نیتروژن کل تک بوتهدر
مخلوط رقابتی گندم و جودره. .... 75
شکل4-65-مقایسه تاثیر سطوح مختلف نیتروژن بر جذب نیتروژن کل تک بوته
در مخلوط رقابتی گندم و خردل وحشی.............. 75
شکل4-66-مقایسه تاثیر سطوح مختلف نیتروژن برجذب نیتروژن کل تک بوته گندم ،
جو دره و خردل وحشی. .... 76
شکل4-67- اثر سطوح مختلف نیتروژن بر درصد جوانه زنی بذر جو دره در نسل
بعد......... 77
شکل4-68- اثر سطوح مختلف نیتروژن بر درصد جوانه زنی بذر خردل وحشی در نسل
بعد..... 77
شکل4-69- مقایسه روند تغییرات درصد جوانه زنی بذر در جو دره و خردل وحشی در
نسل بعد..... 79
شکل4-70- برازش معادله روند تغییرات درصد جوانه زنی بذر در جو دره و خردل
وحشی در نسل بعد... 79
محصولات ویژه
مشاهده همهمحصولات مرتبط
مشاهده همه
