پیشینه و مبانی نظری عوامل آسیب پذیری شهر در برابر زلزله

جزئیات:

توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)

همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه

توضیحات نظری کامل در مورد متغیر

پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه

رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب

منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)

2-1-مقدمه.. 21

2-2- تعاریف و مفاهیم.. 22

2-2-1- بلایای طبیعی.. 22

2-2-2- بحران.. 23

2-2-3- شرایط اضطراری.. 23

2-2-4- پایداری.. 24

2-2-5- ظرفیت.. 24

2-2-6- آسیب پذیری.. 24

2-2-8- ریسک، احتمال خطر یا خطر پذیری.. 25

2-2-9- خطر.. 25

2-3- ایمنی شهری.. 27

2-4- اثرات سانحه زلزله بر انسان.. 27

2-5- بررسی اثرات سوانح.. 28

2-5-1- بررسی اثرات محیطی سوانح.. 28

2-5-2- بررسی اثرات بهداشتی و درمانی سوانح.. 28

2-5-3- اثرات اجتماعی سوانح.. 29

2-5-4- اثرات اقتصادی سوانح.. 29

2-5-5- بررسی اثرات مدیریتی و اجرایی سوانح.. 32

2-5-6- تأثیر سوانح بر مدیران جامعه.. 32

2-5-7- فروپاشی سازمان‌های رسمی.. 33

2-5-8- وارد آمدن خسارت به تسهیلات و زیر ساخت‌های یك جامعه   33

2-5-9- از هم گسیختن سیستم حمل و نقل.. 33

2-6- مدیریت بحران.. 34

2-6-1- چرخة مدیریت بحران.. 35

2-6-1-1- چرخه مدیریت بحران چهار قسمتی.. 35

2-6-1-1-2- چرخة مدیریت بحران شش قسمتی.. 36

2-7- مراحل و فرایند های مدیریت بحران.. 37

2-7-1- امكانات جستجو، نجات و امداد.. 37

2-7-2- امكانات امداد پزشكی- بهداشتی اضطراری.. 37

2-7-3- اسكان اضطراری و موقت.. 37

2-7-4- حمل و نقل و ترافیك اضطراری.. 38

2-8- دیدگاه‌های نظری آسیب‌پذیری نسبت به مخاطرات طبیعی.. 38

2-8-1-  دیدگاه زیستی - فیزیکی.. 39

2-8-2- دیدگاه ساخت اجتماعی.. 40

2-8-3- دیدگاه ترکیبی.. 42

2-9- مدیریت آسیب‌پذیری؛ ریسك- بحران (رویكرد غالب).. 48

2-10- نقش برنامه‌ریزی شهری در كاهش آسیب‌پذیری ناشی از زلزله   50

2-11- اهداف كلی در مناطق زلزله خیز.. 51

2-12- توجه به اصل لزوم برنامه ریزی منطقه ای .. 53

2-13- انتخاب مکات شهر وتوسعه های جدید در محل مناسب .. 53

2-14- موقعیت جغرافیایی شهر.. 53

2-15- ساختار شهر.. 54

2-16- بافت شهر.. 54

2-17- فرم شهر.. 57

2-18- کاربری اراضی شهری.. 57

2-19- تراکم‌‌های شهری.. 60

2-19-1- گروه اول.. 61

2-19-2- گروه دوم.. 61

2-19-3- گروه سوم.. 61

2-19-4- گروه چهارم.. 62

2-20-  شریان‌های حیاتی.. 62

2-21-  ایستگاه‌های آتش نشانی.. 63

2-22- دسترسی به فضاهای باز عمومی.. 64

2-23-  دسترسی به شبکه معابر.. 64

2-24- راهبرد‌های برنامه‌ریزی کاهش خطرات ناشی از زلزله.. 65

2-25-1- کاهش تراکم جمعیتی بافت‌های موجود.. 65

2-26-2- کاهش تراکم ساختمانی.. 65

2-26-3  منطقه بندی.. 66

2-26-4-  پهنه‌بندی در خدمت كاربری زمین.. 66

2-26-5- ریز پهنه‌بندی جهت كاربری زمین.. 67

2-26-6- پروانه ساخت و پروانه استقرار كاربری.. 69

2-27- 8-تعیین مقررات فضای آزاد (باز).. 69

2-27-9- مقررات ساختمانی.. 70

2-27-10- جمع آوری و یكی كردن قطعات زمین.. 70

2-28-1- مدیریت بحران در ژاپن.. 71

2-28--1-2- درس‌هایی از زلزله بزرگ هانشین.. 72

2-28-1-3- اقدامات اجرایی جهت بازسازی ناشی از زلزله در ژاپن   72

2-28-1-4- استراتژی بازسازی در ژاپن.. 74

2-28-2 - هند( تجربه گجرات هند).. 75

2-28-2-1- موارد مورد توجه در بازسازی.. 75

2-28-2-2-  استراتژی بازسازی ناشی از زلزله.. 76

2-28-2- 3- نقش سازمان‌های غیر دولتی در بازسازی گجرات.. 76

2-28-2-4-  ساختارهای مهم در بازسازی‌های ناشی از زلزله.. 77

2-28-2-5 - مسائل و نكات مورد توجه در بازسازی‌های جدید.. 77

2-28-2- 6- تخصیص اعتبارات.. 78

2-28-2-7- آموخته‌ها و نتایج زلزلة گجرات.. 78

2-28-3-  تركیه.. 78

2-28-3-1- باز سازی تأسیسات زیر بنایی ناشی از زلزله.. 79

2-28-3-2-  اقدامات انجام گرفته در روند بازسازی در تركیه   80

2-28-3-3-  طراحی مقاومت در برابر زمین لرزه با تعمیر تأسیسات زیر بنایی   80

2-29- ساختار اصلی طرح مدیریت بحران.. 81                                                                                                                                   

2-30- مدیریت بحران در ایران.. 84

2-31-  روش شناسی پژوهش.. 90

2-31-1- گردآوری داده ها ............................ 91

2-31-2- آزمون فرضیه ها ............................. 92

2-32-3- تجزیه وتحلیل اطلاعات ........................ 93

2-33- جمع بندی و نتیجه گیری.. 93

2-1- مقدمه

          در این فصل به مبحث مفاهیم، دیدگاه‌ها و مبانی نظری در قالب چند بخش پرداخته شده است. ابتدا مفاهیم مرتبط با زلزله و آسیب‌پذیری و مدیریت آن مورد توجه قرار گرفته، سپس دیدگاه‌ها و رویکردهای حاکم بر مدیریت آسیب‌پذیری در برابر زلزله (مدیریت بحران) از همان ابتدا تاکنون اشاره شده، به طوری که دیدگاه مدیریت استراتژیک (ریسک- بحران) به عنوان رویکردی که جامع و کلی نگر بوده است، مورد مداقة بیشتر و مدنظر این تحقیق بوده است.

        تحت همین عنوان، ابعاد و عوامل مؤثر برآسیب‌پذیری و نیز ساختار مدیریت بحران و فرایندهای آن آورده شده است. همچنین با توجه به تأکید خاص این پژوهش بر نقش برنامه‌ریزی شهری در کاهش آسیب‌پذیری ناشی از زلزله، راهبردهای برنامه‌ریزی جهت کاهش آسیب‌ها از جمله توجه به ساختار شهر، شاخص‌‌های آسیب‌پذیری مکان، بافت شهر، تراکم‌‌های شهری، همجواری کاربری‌‌ها  و ... آمده است. در این پژوهش به استاندارد‌ها و میزان خطرپذیری زیرساخت‌‌های شهری مانند خطوط انتقال نیرو، گاز، مخابرات، پمپ بنزین و ایستگاه‌های آتش نشانی نیز می‌پردازیم. در نهایت روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی  به عنوان روش ارزیابی چند معیاری که می‌تواند چندین شاخص را مورد ارزیابی قرار دهد، مورد معرفی و مداقه قرار گرفته است.

2-2- تعاریف و مفاهیم

2-2-1- بلایای طبیعی

       بلایای طبیعی سـوانحی هستنـد كه به واسطـه بی‌نظمی‌‌‌غیـرعادی عناصر اصلی زمین، هـوا، آتش و آب به وجـود  می‌آیند و مصائب ناشی از این وضع به همان شدت گذشته، هنوز هم تكرار می‌گردد. این‌گونه بلایا شامل ریزش كوه، فرسایش زمین، توفان خاك، گردباد، تندباد، آتشفشان، زلزله و غیره هستند (Taylor, 2003: 150).

        بلایای طبیعی، عملی از طبیعت است با چنان شدتی که وضعی فاجعه انگیز ایجاد می‌کند و در این وضع شیرازة زندگی روزمره، ناگهان گسیخته می‌شود و مردم دچار رنج و درماندگی می‌شوند و در نتیجه به غذا، پوشاک، سرپناه و مراقبت‌های پزشکی، پرستاری و حفاظت در مقابل عوامل و شرایط نامساعد محتاج می‌گردند (ناطقی الهی، 1381 :16).

        در هر صورت یك صحنة سانحه را می‌توان با كالبدی در هم ریخته، مردمانی مصیبت زده و مجروح و از حیث روانی در هم ریخته، مدیرانی بهت زده و نگران و اجتماعی بدون كاركرد تصویر نمود. لیكن نكتة مهم این است كه خوشبختانه این تصویر پایا و ماندگار نیست و گذرا است (بحرینی، آخوندی، 1379: 98).

بلایا، دارای خصوصیاتی هستند كه با توجه به وقوع آنها در گستره‌های مختلف اعم از شهری و روستایی لازم است جنبه‌های آن روشن شود.

        رویداد چنین حوادثی در طبیعت تا زمانی كه دور از سكونت‌گاه‌های انسانی رخ دهد، آثار زیان‌بار مستقیم و مخرب در حیات انسان‌ها نخواهد داشت. اما در طول تاریخ، انسان‌ها همواره با بروز پدیده‌های مذكور كه در كنش و تقابل عناصر طبیعت ناشی می‌شود، در نزدیكی و یا همان محل سكونت‌گاهایشان رو به رو بوده‌اند، به طوری كه وقوع حوادث طبیعی اغلب موارد تأثیرات مخربی بر سكونت‌گاه‌های انسانی باقی گذارده است و تلفات سنگینی بر ساكنان آنها وارد ساخته است.