یعقوب و چگونگی تشكیل دولت صفاری

تاریخ صفاریان زمان و مكان محدودی از تاریخ پرفراز و نشیب ایران دوره اسلامی را در بر می گیرد یعقوب لیث صفاری در نزد ایرانیان همواره یادآور خاطر جوانمردان و عیاران ایرانی است حركت او در حقیقت، حركت گروهی از مردم ایران است با مردم جوانمرد و استقلال طلب در ادامه نهضتهای ملی و مذهبی ایرانیان علیه عربها و حكام دستگاه خلافت بنی امیه عباس .

تلاش او برای ایجاد حكومتی مستقل در ناحیه ای كهن و باستانی است كه خاطره بسیاری از آداب و رسوم و رموز پهلوانی را در قلب خود جای داده است عمل او كردار عیاری است كه ریشه در باورهای ظلم ستیزی و ایجاد اعتدال اجتماعی دارد كه از سویی از اعتقادات و ارزشهای اسلامی و از سوی دیگر از فرهنگ ایرانی نشات گرفته است .

اندیشه او در مبارزه با دستگاه خلافت عباسی و برقراری استقلال حتی در ناحیه‌های كوچك از شرق ایران هر چند خام و ناپخته بود ولی اولا وابسته به نهضتهای سیاسی -مذهبی و ملی ایرانیان پیشین نشات گرفته از آنان بود ثانیا مشروعی بود برای حكومت ایرانیان مسلمانی كه درقرون بعد جرات مقابله با دستگاه خلیفه را پیدا كردند و هر كدام راه رسیدن به استقلال ایران و ایرانی را كوتاهتر نمودند .در این پژوهش تلاش شده تا حدودی با منطقه سیستان قبل و بعد از اسلام و چگونگی رشد و به قدرت رسیدن یعقوب و اقداماتش را به رشته تحریر درآوریم .

باید این نكته را ذكر نمایم كه در رابطه با منابع این دوره مشكلات اصلی وجود دارد و به طور عمده ویژگیهای ساختاری این دولت به ویژه در نخستین سالهای شكل گیری آن باز می گردد از یك سو دلایل چند رهبری دولت صفاری در پی آن محیط دربار صفاری چندان علاقه ای به امور فرهنگی و علمی از خود نشان نداده و به همین سبب منبعی زیادی در دسترس نیست و از سوی دیگر صفاریان به دلیل فرودستی پایگاه طبقاتی شان ، حضور خوارج در میان صفوم نشان و از آن بالاتری برای جسارتشان بر ضد خلافت عباسی ، با تحقیر و ناخشنودی و غرض ورزی بسیاری از منابع رو به رو گشته اند از دیدگاه بیشتر مورخین كه خود نماینده و هواخواه محیط اشرافی و موانع حرمت دینی عباسیان بودند صفاریان جز گروهی از دزدان و راهزنان بی اصل و نسب و حقیر نبودند كه راه طغیان بر ضد خلیفه را در پیش گرفتند و سرانجام به سزای اعمال خود در دیر العاقول رسیدند بدون شك اگر از آگاهیهای فراوانی كه كتاب تاریخ سیستان در اختیار می گذارد محروم می ماندیم بسیار از نقاط تاریك و مبهم در محدوده این تحقیق همچنان بر جای می ماند.

 فهرست مطالب