رابطه‌ ابعاد هوش هیجانی و مشکلات رفتاری دانش آموزان در سه موقعیت خانه، مدرسه و با همسالان در مقطع راهنمایی

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه ابعاد هوش هیجانی و مشکلات رفتاری دانش آموزان در سه موقعیت خانه، مدرسه و با همسالان در مقطع راهنمایی بود. بدین منظور گروهی متشکل از 400 دانش‌آموز(185 پسر و 215 دختر) در این پژوهش شرکت داده شدند. به منظور سنجش هوش هیجانی و مشکلات رفتاری به ترتیب از پرسش‌نامه‌های  تجدید نظر شده‌ی هوش هیجانی(آستین، ساکلوفسکی، هوانگ و مک‌کنی، 2004) و نیم‌رخ درجه‌بندی رفتار براون و هامیل(1978) استفاده گردیده است. پایائی هر یک از ابزارهای سنجش به ترتیب از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ و ضریب کودرریچاردسون و روائی آنها از طریق محاسبه ضریب همبستگی درونی بین زیر مقیاس­های هر یک از ابزارهای سنجش احراز گردید. نتایج حاکی از پایائی و روائی قابل قبول ابزارها بود. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بین ابعاد هوش هیجانی و مشکلات رفتاری دانش‌آموزان در سه موقعیت خانه، مدرسه و در ارتباط با همسالان همبستگی معنادار وجود دارد. هم­چنین تحلیل­های رگرسیونی چندگانه برای پیش­بینی مشکلات رفتاری در سه موقعیت خانه، مدرسه و در ارتباط با همسالان توسط ابعاد هوش هیجانی نشان داد که بعد ارزیابی هیجان، مشکلات رفتاری را در  سه موقعیت خانه، مدرسه و در ارتباط با همسالان مورد پیش‌بینی قرار می‌دهد. همین‌طور، بعد تنظیم هیجان پیش‌بینی کننده‌ی مشکلات رفتاری در موقعیت‌های مدرسه و همسالان است.

واژه‌های کلیدی: ابعاد هوش هیجانی، مشکلات رفتاری، همسالان

فهرست مطالب:

فصل اول: مقدمه

1 -1- کلیات ............................................................................................................................................ 2

1-2-بیان مساله........................................................................................................................................ 6

1-3-ضرورت و اهمیت تحقیق .......................................................................................................... 8.

1-4-اهداف پژوهش.............................................................................................................................. 10

1-5-پرسش‌های پژوهش..................................................................................................................... 11

1-6-تعریف مفهومی متغیرهای پژوهش.......................................................................................... 11

1-7-تعریف عملیاتی............................................................................................................................. 12

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش

2-1-مبانی نظری.................................................................................................................................... 14

2-1-1-منشاء هوش هیجانی......................................................................................................... 14

2-1-2-مدل‌های هوش هیجانی................................................................................................... 19

2-1-2-1-مدل توانایی مایر و سالووی.................................................................................. 19

2-1-2-2-مدل تركیبی گلمن................................................................................................ 20

2-1-2-3-مدل تركیبی بار-آن............................................................................................... 22

2-1-3-مشكلات رفتاری................................................................................................................ 24

2-1-3-1-اختلال سلوك......................................................................................................... 26

2-1-3-2-اختلال نافرمانی...................................................................................................... 27

2-1-3-3-اختلالات اضطرابی................................................................................................ 28

2-1-3-4-پرخاشگری............................................................................................................... 29

2-1-3-5-اختلال نقص توجه-بیش فعالی......................................................................... 29

2-1-3-6-كمرویی..................................................................................................................... 30

2-2-مروری بر پژوهش‌های پیشین.................................................................................................. 31

2-2-1-رابطه‌ی هوش هیجانی با مشكلات رفتاری درون‌ساز.............................................. 31

2-2-2-رابطه‌ی هوش هیجانی با مشكلات رفتاری برون‌ساز............................................... 34

2-2-3-جمع‌بندی تحقیقات پیشین........................................................................................... 40

فصل سوم: روش پژوهش

3-1-جامعه‌ی آماری............................................................................................................................... 42

3-2-نمونه و روش نمونه‌گیری............................................................................................................ 42

3-3-ابزار پژوهش.................................................................................................................................... 43

3-3-1-مقیاس تجدیدنظرشده‌ی هوش هیجانی...................................................................... 43

3-3-1-1-روایی و پایایی مقیاس تجدیدنظرشده‌ی هوش هیجانی............................. 44

3-3-2-نیم‌رخ درجه‌بندی رفتار................................................................................................... 47

3-3-2-1-پایایی و روایی نیم‌رخ درجه‌بندی رفتار.......................................................... 48

3-4-شیوه‌ی اجرای پژوهش................................................................................................................ 50

3-5-روش تجزیه و تحلیل اطلاعات.................................................................................................. 50

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها

4-1-اطلاعات توصیفی پژوهش......................................................................................................... 52

4-2-رابطه‌ی همبستگی بین ابعاد هوش هیجانی و مشكلات رفتاری................................... .53

4-3-پیش‌بینی مشكلات رفتاری در موقعیت خانه بر اساس ابعاد هوش هیجانی.............. 54.

4-4- پیش‌بینی مشكلات رفتاری در موقعیت مدرسه

بر اساس ابعاد هوش هیجانی.............................................................................................................. 55.

4-5- پیش‌بینی مشكلات رفتاری در ارتباط با همسالان

بر اساس ابعاد هوش هیجانی............................................................................................................... 56

فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری

5-1-مقدمه............................................................................................................................................... 59

5-2-رابطه ابعاد هوش هیجانی و مشكلات رفتاری...................................................................... 60.

5-3-پیش‌بینی مشكلات رفتاری در موقعیت خانه بر اساس ابعاد هوش هیجانی............... 63.

5-4- پیش‌بینی مشكلات رفتاری در موقعیت مدرسه بر اساس ابعاد هوش هیجانی........ 64.

5-5- پیش‌بینی مشكلات رفتاری در ارتباط با همسالان بر اساس ابعاد هوش هیجانی.... .66

5-6- نتیجه‌گیری و كاربرد نتایج........................................................................................................ 67

5-7-محدودیت‌های پژوهش................................................................................................................ 69

5-8-پیشنهادهای پژوهش.................................................................................................................... 69

5-8-1-پیشنهادهای تحقیقاتی...................................................................................................... 69

5-8-2-پیشنهادهای كاربردی........................................................................................................ 70

 فهرست منابع

منابع فارسی............................................................................................................................................. 71

منابع انگلیسی.......................................................................................................................................... 75

فهرست جداول

جدول(3-1) نتایج حاصل از تحلیل عاملی مقیاس تجدید نظرشده هوش هیجانی.................... 46

جدول(3-2) ضرایب آلفای کرونباخ برای ابعاد مقیاس هوش هیجانی........................................... 47

جدول(3-3) موقعیت‌ها و گویه‌های مربوط به مقیاس درجه‌بندی رفتار........................................ 48

جدول(3-4) ماتریس همبستگی ابعاد و کل نیم‌رخ درجه‌بندی رفتار(نسخه‌ی دانش‌آموز)...... 49

جدول(3-5) ضرایب کودرریچاردسون برای نیم‌رخ درجه‌بندی رفتار.............................................. 49

جدول(4 -1) میانگین و انحراف استاندارد نمرات ابعاد هوش هیجانی.......................................... 52

جدول(4-2) میانگین و انحراف استاندارد نمرات مشکلات رفتاری................................................. 53

جدول(4-3) ماتریس همبستگی بین ابعاد هوش هیجانی و مشکلات رفتاری .......................... 53

جدول(4-4) تحلیل رگرسیون مشکلات رفتاری در موقعیت خانه

بر ابعاد هوش هیجانی.................................................................................................................................. 55

جدول(4-5) تحلیل رگرسیون مشکلات رفتاری در موقعیت مدرسه

 بر ابعاد هوش هیجانی................................................................................................................................. 55

جدول(4-6) تحلیل رگرسیون مشکلات رفتاری در موقعیت مدرسه

بر ابعاد هوش هیجانی    56