بررسی رابطه بین میزان کارآفرینی هیئت مدیره های شرکت های تعاونی و میزان سودآوری شرکتها

با توجه به شتاب روز افزون تغییرات و رقابت در دنیای اقتصاد، مدیران بایستی دارای قابلیتهای مختلفی باشند تا بتوانند سازمان خود را از گرداب مشکلات رهایی بخشند. یکی از این قابلیتها، کارآفرینی فردی آنهاست. در واقع مدیران کارآفرین می توانند با استفاده از ویژگیهای خود راه حل مسائل پیش روی خود را بدست آورند و با اخذ تصمیمات مهم و چالش برانگیز راه را برای پیشبرد اهداف سازمان هموار سازند. هدف اصلی این پژوهش بررسی عوامل کارآفرینی فردی در بین اعضای هئیت مدیره و میزان تاثیر آنها بر سودآوری شرکت با توجه به شاخص بازده حقوق صاحبان سهام
می باشد.

پژوهش حاضر بر حسب روش توصیفی- پیمایشی و نوع پژوهش بر مبنای هدف، کاربردی است. متغیرهای پیش بین پژوهش شامل ریسک پذیری متعادل، کانون کنترل درونی، نیاز به موفقیت، سلاست فکری، عملگرایی، تحمل ابهام، رویاپردازی و چالش طلبی است و متغیر ملاک میزان بازده حقوق صاحبان سهام می باشد. جامعه آماری پژوهش اعضای هئیت مدیره شرکتهی تعاونی فعال شهر اصفهان می باشد و نمونه گیری با استفاده از شیوه تصادفی انجام گرفته است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه استاندارد شده توسط کردنانیج و همکاران متشکل از 95 سوال می باشد که با استفاده از ضریب  آلفای کرنباخ پایایی آن 782/0 تعیین گردید. جهت تجزیه و تحلیل های آماری از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف، ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون خطی، t تک نمونه ای و تحلیل واریانس استفاده شده است.

نتایج پژوهش نشان داد که از میان 8 عامل کارآفرینی فردی، عوامل کانون کنترل درونی، نیاز به موفقیت، عملگرایی، رویاپردازی و چالش طلبی دارای رابطه معناداری با افزایش بازده حقوق صاحبان سهام دارند. با استفاده از از آزمون t تک نمونه ای مشخص شد که در سطح اطمینان 95% تمامی ابعاد کارآفرینی بجز بعد تحمل ابهام در جامعه آماری دارای میانگینی بالاتر از حد متوسط رادر بین مدیران دارا می باشند. همچنین با توجه به نتایج آزمون تحلیل واریانس، جامعه از نظر جنسیت و سطح تحصیلات در بعد توفیق طلبی و بر اساس سن در بعد تحمل ابهام دارای تفاوت معناداری در بین اعضای خود می باشد. همچنین بر اساس سابقه کار تفاوت معناداری در هیچ یک از ابعاد کارآفرینی مشاهده نشد.

 کلمات کلیدی: کارآفرینی فردی، بازده حقوق صاحبان سهام، شرکت تعاونی

فهرست مطالب

چکیده ....................................................................................................................................... 1

فصل اول

1-1- مقدمه ............................................................................................................................... 2

1-2- شرح و بیان مساله پژوهشی ............................................................................................... 3

1-3- ضرورت و اهمیت پژوهش ................................................................................................ 4

1-4- اهداف پژوهش ................................................................................................................. 5

1-5- فرضیات پژوهش .............................................................................................................. 6

1-6- كاربرد نتایج پژوهش ......................................................................................................... 6

1-7- تعریف مفهومی واژه های پژوهش ...................................................................................... 7

1-8- تعریف عملیاتی واژه های پژوهش ...................................................................................... 8

فصل دوم 

2-1- مقدمه ............................................................................................................................... 10

2-2- کارآفرینی ......................................................................................................................... 11

2-2-1- تاریخچه کارآفرینی ....................................................................................................... 11

2-2-2- تعاریف و مفاهیم کارآفرینی ........................................................................................... 12

2-2-3- توسعه کارآفرینی ........................................................................................................... 15

2-2-4- کارآفرینی در مقابل مدیریت ........................................................................................... 16

2-2-5-  کارآفرینی از دیدگاه مکاتب اقتصادی ............................................................................. 17

2-2-6- کارآفرینی از دیدگاه روانشناختی ..................................................................................... 18

2-2-7- کارآفرینی از دیدگاه جامعه شناسان ................................................................................. 19

2-2-8- کارآفرینی از دیدگاه دانشمندان مدیریت .......................................................................... 20

2-2-9- عوامل مؤثر بر کارآفرینی ................................................................................................ 23

2-2-10- انواع کارآفرینی ........................................................................................................... 24

2-2-11- نقش کارآفرینی در توسعه اقتصادی................................................................................ 27

2-2-12- کارآفرینی شرکتی ........................................................................................................ 28

2-2-13-  آموزش کارآفرینی ...................................................................................................... 29

2-2-14- نقش فناوری اطلاعات در کارآفرینی ............................................................................. 30

2-2-15- ویژگی سازمان کارآفرین .............................................................................................. 31

2-3- گرایش به کارآفرینی .......................................................................................................... 32

2-3-1- ابعاد گرایش به کارآفرینی................................................................................................ 36

 2-4 گرایش به کارآفرینی در تعاونی ها........................................................................................ 52

2-4-1- تعاونی ها در ایران......................................................................................................... 52

2-4-2- عملکرد کسب و کار ..................................................................................................... 53

2-4-3- عملکرد کسب و کار وROE  ....................................................................................... 54

2-5- مطالعات پیشین ................................................................................................................. 56

2-5-1- مطالعات داخلی............................................................................................................. 56

2-5-2- مطالعات خارجی .......................................................................................................... 58

فصل سوم

3-1- مقدمه................................................................................................................................ 61

3-2- روش تحقیق ..................................................................................................................... 62

3-3- متغیرها و چارچوب مفهومی پژوهش................................................................................... 62

3-3-1- متغیر پیش بین .............................................................................................................. 62

3-3-2- متغیر ملاک ................................................................................................................... 62

3-3-3- چارچوب مفهومی پژوهش ............................................................................................. 63

3-4- جامعه آماری ..................................................................................................................... 63

3-5- روش و طرح نمونه گیری .................................................................................................. 64

3-6- ابزار جمع آوری داده ها و اطلاعات ................................................................................... 64

3-7- روایی و پایایی پرسشنامه ................................................................................................... 66

3-8- روش تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون های آماری مورد استفاده ............................................ 66

3-8-1- آمار توصیفی ................................................................................................................. 67

3-8-2- آمار استنباطی ................................................................................................................ 67

3-8-2-1- آزمون کولموگروف- اسمیرنوف (K-S)........................................................................ 67

3-8-2-2- آزمون ضریب همبستگی پیرسون ................................................................................ 67

3-8-2-3- آزمون رگرسیون خطی ............................................................................................... 68

3-8-2-4- آزمون t تک نمونه­ای ................................................................................................. 68

3-8-2-5-  آزمون برابری واریانس­ها (لوین)................................................................................. 68

3-8-2-6- آزمون برابری میانگین دو جامعه مستقل (t-test)........................................................... 68

3-8-2-7- آزمون تحلیل واریانس تک عاملی (آنوا) ...................................................................... 68

3-8-2-8- آزمون LSD از چند جامعه مستقل با میانگین نامساوی .................................................. 68

3-8-2-9- آزمون کای- دو ........................................................................................................ 69

3-9 خلاصه................................................................................................................................ 69

فصل چهارم

4-1- مقدمه................................................................................................................................ 70

4-2- تجزیه و تحلیل توصیفی داده ها ......................................................................................... 71

4-2-1- جنسیت ........................................................................................................................ 71

4-2-2- سطح تحصیلات ........................................................................................................... 72

4-2-3- سابقه کار ...................................................................................................................... 73

4-2-4- سن .............................................................................................................................. 74

4-2-5- تمایل به راه اندازی کسب و کار جدید ............................................................................ 75

4-2-6- میانگین نمرات ابعاد کارآفرینی فردی .............................................................................. 76

4-3- تجزیه و تحلیل استنباطی داده ها ......................................................................................... 77

4-3-1- آزمون نرمال بودن توزیع جامعه آماری ............................................................................. 77

4-3-2- آزمون فرضیات با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون ..................................................... 77

4-3-2-1- آزمون فرصیه فرعی اول ............................................................................................. 77

4-3-2-2- آزمون فرضیه فرعی دوم  ........................................................................................... 78

4-3-2-3- آزمون فرضیه فرعی سوم ............................................................................................ 78

4-3-2-4- آزمون فرضیه فرعی چهارم ......................................................................................... 79

4-3-2-5- آزمون فرضیه فرعی پنجم  ......................................................................................... 79

4-3-2-6- آزمون فرضیه فرعی ششم .......................................................................................... 90

4-3-2-7- آزمون فرضیه فرعی هفتم ........................................................................................... 80

4-3-2-8- آزمون فرضیه فرعی هشتم .......................................................................................... 81

4-3-2-9- آزمون فرضیه اصلی  .................................................................................................. 81

4-3-3- آزمون فرضیات با استفاده از رگرسیون خطی ساده ............................................................ 82

4-3-3-1- مفروضات رگرسیون خطی ......................................................................................... 82

4-3-4- آزمون رگرسیون چندگانه گام به گام ................................................................................ 83

4-3-4-1- مفروضات رگرسیون چندگانه  .................................................................................... 83

4-3-4-2- رگرسیون چندگانه گام به گام ...................................................................................... 85

4-3-5- سایر یافته ها ................................................................................................................. 86

4-3-5-1- آزمون t تک نمونه­ای ................................................................................................. 86

4-3-5-2- بررسی دیدگاه پاسخ دهندگان بر اساس جنسیت .......................................................... 87

4-3-5-3- بررسی دیدگاه پاسخ دهندگان بر اساس سطح تحصیلات .............................................. 88

4-3-5-4- بررسی دیدگاه پاسخ دهندگان بر اساس سابقه کاری ..................................................... 91

4-3-5-5- بررسی دیدگاه پاسخ دهندگان بر اساس سن ................................................................ 91

4-3-5-6- بررسی دارا بودن توزیع یکنواخت متغیرهای جمعیت شناختی ........................................ 93

4-4 خلاصه ............................................................................................................................... 93

فصل پنجم

5-1- مقدمه ............................................................................................................................... 94

5-2- خلاصه­ی فصول قبل ......................................................................................................... 95

5-3- نتایج حاصل از یافته های تحقیق.......................................................................................... 95

5-3-1- نتیجه آزمون فرضیه فرعی اول ........................................................................................ 95

5-3-2- نتیجه آزمون فرضیه فرعی دوم ........................................................................................ 96

5-3-3- نتیجه آزمون فرضیه فرعی سوم ....................................................................................... 96

5-3-4- نتیجه آزمون فرضیه فرعی چهارم .................................................................................... 96

5-3-5- نتیجه آزمون فرضیه فرعی پنجم ...................................................................................... 96

5-3-6-  نتیجه آزمون فرضیه فرعی ششم ..................................................................................... 97

5-3-7- نتیجه آزمون فرضیه فرعی هفتم ....................................................................................... 97

5-3-8- نتیجه آزمون فرضیه فرعی هشتم ..................................................................................... 97

5-3-9- نتیجه آزمون فرضیه اصلی .............................................................................................. 97

5-3-10- نتایج حاصل از سایر یافته های پژوهش ........................................................................ 98

5-3-11- بحث و بررسی نتایج حاصله ........................................................................................ 98

5-4- پیشنهادهای مبتنی بر یافته های پژوهش ............................................................................... 100

5-5- موانع و محدودیت های پژوهش ........................................................................................ 100

5-6- پیشنهاد به سایر محققان ..................................................................................................... 101

پیوست ها .................................................................................................................................. 102

منابع و مآخذ

منابع فارسی................................................................................................................................ 130

منابع انگلیسی.............................................................................................................................. 132

چکیده انگلیسی .......................................................................................................................... 136

فهرست جداول

جدول 2-1- کارآفرینی از دید دانشمندان مدیریت.......................................................................... 21

جدول 3-1- گویه های مربوط به ویژگی های كارآفرینی ............................................................... 65

جدول 3-2- آلفای کرنباخ محاسبه شده در پژوهش........................................................................ 66

جدول 4-1- توزیع فراوانی مطلق و نسبی افراد مورد مطالعه بر حسب جنسیت ............................... 71

جدول 4-2- توزیع فراوانی مطلق و نسبی افراد مورد مطالعه بر حسب تحصیلات ........................... 72

جدول 4-3- توزیع فراوانی مطلق و نسبی افراد مورد مطالعه بر حسب سابقه کار ............................. 73

جدول 4-4- توزیع فراوانی مطلق و نسبی افراد مورد مطالعه بر حسب سن...................................... 74

جدول 4-5- توزیع فراوانی مطلق و نسبی افراد مورد مطالعه بر حسب گرایش جدید به راه اندازی کسب و کار.............. 75

جدول 4-6- بررسی توصیفی وضعیت ابعاد کارآفرینی فردی در بین هیئت مدیره.............................. 76

جدول 4-7- بررسی نرمال بودن توزیع جامعه آماری با استفاده از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف...... 77

جدول 4-8- ضریب همبستگی پیرسون بین میزان توفیق طلبی و میزان سودآوری شرکت................... 78

جدول 4-9- ضریب همبستگی پیرسون بین کانون کنترل درونی و میزان سودآوری شرکت ............... 78

جدول 4-10- ضریب همبستگی پیرسون بین میزان خطرپذیری و میزان سودآوری شرکت ................ 78

جدول 4-11- ضریب همبستگی پیرسون بین میزان تحمل ابهام و میزان سودآوری شرکت ................ 79

جدول 4-12- ضریب همبستگی پیرسون بین میزان سلاست فکری و میزان سودآوری شرکت ........... 79

جدول 4-13- ضریب همبستگی پیرسون بین میزان رویاپردازی و میزان سودآوری شرکت ................ 80

جدول 4-14- ضریب همبستگی پیرسون بین میزان عمل گرایی و میزان سودآوری شرکت ................ 80

جدول 4-15- ضریب همبستگی پیرسون بین میزان چالش طلبی و میزان سودآوری شرکت ............... 81

جدول 4-16- ضریب همبستگی پیرسون بین میزان کارآفرینی و میزان سودآوری شرکت .................. 81

جدول 4-17- آزمون هم خطی بین متغیرهای مستقل در رگرسیون چندگانه ...................................... 82

جدول 4-18- نتایج رگرسیون چندگانه گام به گام برای بعد چالش طلبی ......................................... 85

جدول 4-19- میانگین، انحراف معیار و مینیمم و ماکزیمم هر یک از ابعاد ....................................... 85

جدول 4-20- آزمون T تک نمونه­ای و مقایسه میانگین هر بعد با عدد 5/2 ...................................... 86

جدول 4-21- آزمون برابری واریانس ها (لوین) بین زنان و مردان................................................... 87

جدول 4-22- آزمون میانگین دو جامعه­ی مستقل بین مدیران زن و مرد ........................................... 88

جدول 4-23- آزمون تحلیل واریانس تک عاملی جهت بررسی وجود تفاوت ابعاد و متغیر کارآفرینی

فردی میان پاسخ دهندگان با مدرک تحصیلی متفاوت...................................................................... 89

جدول 4-24- آزمون LSD در جوامعی که در بعد توفیق طلبی از لحاظ تحصیلات متفاوتند............... 90

جدول 4-25- آزمون تحلیل واریانس تک عاملی جهت بررسی وجود تفاوت ابعاد و متغیر کارآفرینی

فردی میان پاسخ دهندگان با سابقه کاری متفاوت .......................................................................... 91

جدول 4-26- آزمون تحلیل واریانس تک عاملی جهت بررسی وجود تفاوت ابعاد و متغیر کارآفرینی

فردی میان پاسخ دهندگان در سنین مختلف .................................................................................. 92

جدول 4-27- آزمون LSD در جوامعی که در بعد تحمل ابهام در سنین مختلف متفاوتند .................. 92

جدول 4-28- آزمون کای دو برای بررسی یکنواختی متغیرهای جمعیتی پاسخ دهندگان..................... 93

فهرست نمودارها

نمودار 4-1- توزیع فراوانی مطلق افراد مورد مطالعه بر حسب جنسیت ........................................... 71

نمودار 4-2- توزیع فراوانی مطلق افراد مورد مطالعه بر حسب سطح تحصیلات ............................... 72

نمودار 4-3- توزیع فراوانی مطلق افراد مورد مطالعه بر حسب سابقه کار ......................................... 73

نمودار 4-4- توزیع فراوانی مطلق افراد مورد مطالعه بر حسب سن ................................................. 74

نمودار 4-5- توزیع فراوانی مطلق افراد مورد مطالعه بر حسب تمایل جدید به راه اندازی کسب و کار ......... 75

نمودار 4-6- میانگین ابعاد کارآفرینی فردی .................................................................................. 76

نمودار 4-7- مقایسه توزیع فراوانی خطاها و نمودار توزیع نرمال در رگرسیون خطی ساده ................ 83

نمودار 4-8- مقایسه توزیع فراوانی خطاها و نمودار توزیع نرمال در رگرسیون چندگانه...................... 84